چاپ مقاله و اهمیت ذکر موضوعات اخلاقی در آن

یکی از مهمترین موضوعات اخلاقی در پژوهش، حفظ حریم انسانها و رعایت حقوق و اخلاق درباره آنهاست. بسیاری از پژوهش‌هایی وجود دارند که موضوع آنها با محوریت انسان انجام شده است یعنی انسان به عنوان نمون در آن پژوهش به کار رفته است. بسیاری از پژوهش‌هایی که در رشته پزشکی، روانشناسی و رشته‌های مشابه با انها انجام می‌شود عمدتاً از انسانها برای نمونه پژوهشی خود استفاده می‌کنند که محققان می‌بایست در این صورت به رعایت برخی موازین اخلاقی الزام داشته باشند. علاوه بر این، برخی از منافع دیگر نیز در فرآیند انجام پژوهش وجود دارد (مانند حامیان مالی پژوهش) که ذکر آنها بسیار الزامی است. در این مطلب ما در باب چاپ مقاله و اهمیت ذکر موضوعات اخلاقی در آن به چند مورد از موضوعات اخلاقی که می‌بایست در مقالات ذکر شود اشاره خواهیم نمود. عدم ذکر این موارد شانس پذیرش و چاپ مقاله را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد. بنابراین، آشنایی با این موضوعات اخلاقی برای پژوهشگران می‌تواند بسیار مفید و کاربردی باشد (بیشتر بخوانید: چاپ مقاله و اشتباهات رایج در آن).

چاپ مقاله و اهمیت ذکر موضوعات اخلاقی در آن

محققان می‌بایست حقوق مشارکت‌کنندگان و برخی موضوعات اخلاقی دیگر در پژوهش را رعایت نمایند. مهمترین حقوق مشارکت‌کنندگان و یا موضوعات اخلاقی عبارتند از:

۱- تاییدیه کمیته اخلاق: Ethics Committee Approval

۲- رضایت آگاهانه بیمار: Patients’ “Informed Consent

۳- حمایت کننده مالی یا اسپانسر پژوهش: Financial Support

۴- محرمانه بودن: Confidentiality

۵- تضاد منافع: Conflict of Interest

یقیناً هر پژوهشگری الزامی ندارد تا در پژوهش خود سندیتی برای حفظ تمامی حقوق و موارد اخلاقی فوق ذکر کند. برای مثال، فردی که در رشته برق و الکترونیک پژوهش را انجام داده که نمونه پژوهشی وی یک نمونه غیر انسانی بوده است ذکر موارد ۱ و ۲ بی مورد است.

برعکس، پژوهشگرانی که در رشته هایی مانند روانشناسی و پزشکی با نمونه‌های انسانی سروکار دارند و یا درمانی را بر روی آنها اعمال می‌کنند داشتن تاییدیه کمیته اخلاق و مجوز رضایت آگاهانه بیمار بسیار الزامی است. در موارد بسیاری عدم وجود چنین سندیت‌هایی باعث می‌شود که حتی مقاله وی از سوی سردبیران مجله برای داوران ارسال نگردد و مقاله ریجکت شود. شایان ذکر است، با توجه به حساسیت‌های به وجود آمده، پژوهشگرانی که می‌خواهند مقاله خود را چاپ کنند الزاماً باید چنین مفادی را رعایت کنند.

همچنین، بندهای ۳ تا ۴ نیز بسیار ضروری هستند. پژوهشگرانی که از طرف سازمان یا افرادی برای پژوهش خود حمایت‌‌های مالی دریافت کرده‌اند، می‌بایست به ذکر این افراد و یا ارگانها به عنوان اسپانسر اشاره نمایند که در صورت عدم ذکر این موارد و شکایت این افراد، مقاله آنها حتی بعد از چاپ دچار مشکل خواهد موارد نیز مورد علاقه شما باشد.