برای درخواست سفارشهای خود بر روی ای دی تلگرام زیر کلیک نمایید. @projenr

افزایش قابل توجه سهم ایران از تولید علم برتر دنیا در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷

یکی از انتقاداتی که در حوزه تولید علم ایران در سال‌های اخیر مطرح بوده است توجه بیش از حد به کمیت در مقابل کیفیت می‌باشد. در سال‌های اخیر و به خصوص دهه گذشته، ایران با شتاب بسیار بالایی جایگاه علمی خود را در جهان بهبود بخشید. اما عمده مقالات و علم تولید شده در ایران کیفیت پایینی داشتند و تنها تعداد مقالات و اسناد علمی در حال افزایش بود. با این حال با برنامه‌ریزی‌های مناسب در طول سه الی چهار سال اخیر، سهم ایران از تولید علم برتر دنیا به سرعت افزایش یافته است به طوری که رشد کیفی تولید علم در ایران از رشد کمی پیشی گرفته است.

شاخص اصلی برای ارزیابی رشد کمی، تعداد مقالات و سندهای علمی تولید شده توسط یک کشور است. همچنین شاخص اصلی برای ارزیابی رشد کیفی، سهم هر کشور از تولید علم برتر دنیاست. منظور از تولید علم برتر مقالات یک درصد برتر دنیا است. این مقالات که در مجلات برجسته ISI به چاپ می‌‌رسند یک درصد از تولیدات علمی دنیا را تشکیل می‌دهند اما ۱۸ درصد از استنادات در دنیای علم به این مقالات اختصاص می‌یابد. مقالات یک درصد برتر هر دو ماه یکبار و براساس میزان استناداتی که دریافت می‌کنند منتشر می‌شوند. مرجع منتشر کننده این مقالات پایگاه شاخص‌های اساسی علم است که به اختصارISI-ESI خوانده می‌شود.

براساس گزارش این پایگاه، ایران در سال ۲۰۰۷ تنها ۵۶ مقاله پراستناد در دنیا داشت که این تعداد در سال ۲۰۰۸ به ۴۵ مورد، در سال ۲۰۰۹ به ۴۸ مورد، در سال ۲۰۱۰ به ۸۱ مورد، در سال ۲۰۱۱ به ۸۰ مورد، در سال ۲۰۱۲ به ۱۰۱ مورد، در سال ۲۰۱۳ به ۱۳۴ مورد، در سال ۲۰۱۴ به ۱۶۷ مورد، در سال ۲۰۱۵ به ۲۲۳ مورد، در سال ۲۰۱۶ به ۳۵۰ مورد و تا به اینجای سال ۲۰۱۷ به ۱۹۷ مورد رسیده است. براساس این آمار ایران از سال ۲۰۱۳ به بعد با جهشی اساسی در تولید مقالات با کیفیت بالا یا علم برتر دنیا روبرو شده است.

برای مقایسه تعداد مقالات برتر ایران که در شکل بالا آمده است، می‌توانید آن را با تعداد مقالات برتر دنیا که در شکل زیر آمده است مقایسه نمایید.

براساس این آمارها سهم ایران از تولید علم برتر دنیا در سال ۲۰۱۶ به ۲٫۲ درصد و در سال ۲۰۱۷ به ۲٫۹ درصد رسیده است درحالی که در حوزه تولید کمی یا تعداد مقالات، سهم ایران در سال ۲۰۱۶ درحدود ۱٫۷ درصد و در سال ۲۰۱۷ درحدود ۱٫۹ درصد بوده است. همچنین براساس این آمارها، تا سال ۲۰۱۵ ایران در حوزه تولید کمی درصد بیشتری از سهم تولید علم در دنیا را در اختیار داشت اما از این سال به بعد میزان سهم ایران از تولیدات با کیفیت علمی نسبت به تولیدات کمی پیشی گرفته است که در شکل زیر قابل مشاهده است.

در کل می‌توان گفت که تولید علم در ایران از حالت کمی به تولیدات با کیفیت تغییر کرده است و اگر این روند در طول چند سال آینده نیز ادامه داشته باشد، می‌توان به بهبود جایگاه علمی ایران در جهان امید بیشتری داشت.

پرتولید ترین محققان علوم انسانی در کشور

 پرتولیدترین محققان کشور در حوزه علوم‌ انسانی را معرفی کرد. بر اساس این گزارش ۷ استاد از ۳۰ استاد برتر پرتولیدترین محققان علوم‌ انسانی در کشور از دانشگاه تهران می باشند. دانشگاه اصفهان با شش استاد، دانشگاه تربیت مدرس با پنج استاد و علامه طباطبایی با ۳ استاد، در میان ۳۰ رتبه برتر پرتولیدترین محققان علوم‌ انسانی پس از دانشگاه تهران قرار گرفته‌اند.

بر اساس نتایج پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ISC، سهم اساتید دانشگاه پیام نور و دانشگاه محقق اردبیلی در لیست ۳۰ نفره نخست پرتولیدترین محققان، دو استاد و سهم دانشگاه‌های شهید چمران اهواز، مازندران، علوم پزشکی بقیه الله، الزهرا، واحد علوم تحقیقات وابسته به دانشگاه آزاد یک استاد بوده‌است.

فهرست پرتولیدترین محققان علوم‌ انسانی کشور

۱-عادل آذر از دانشگاه تربیت مدرس با سهم ۰٫۱۷ درصد از کل تولیدات علوم انسانی

۲- محمدعلی بشارت از دانشگاه تهران با سهم ۰٫۱۷ درصد از کل تولیدات علوم انسانی

۳- علی دلاور از دانشگاه علامه طباطبایی با سهم ۰٫۱۳ درصد از کل تولیدات علوم انسانی

۴-حمیدرضا عریضی از دانشگاه اصفهان با سهم ۰٫۱۳ درصد از کل تولیدات علوم انسانی

۵-احمد عابدی از دانشگاه اصفهان با سهم ۰٫۱۱ درصد از کل تولیدات علوم انسانی

۶-محمد نریمانی از دانشگاه محقق اردبیلی با سهم ۰٫۱۱ درصدد از کل تولیدات علوم انسانی

۷- حسن دانایی فرد از دانشگاه تربیت مدرس با سهم ۰٫۱۰ درصد از کل تولیدات علوم انسانی

۸- حسین مولوی از دانشگاه اصفهان با سهم ۰٫۱۰ درصد از کل تولیدات علوم انسانی

۹- مجتبی بمانی از دانشگاه تهران با سهم ۰٫۱۰ درصد از کل تولیدات علوم انسانی

۱۰- حسین زارع از دانشگاه پیام نور با سهم ۰٫۰۹ درصد از کل تولیدات علوم انسانی

۱۱- احمد علی پور از دانشگاه پیام نور با سهم ۰٫۰۹ درصد از کل تولیدات علوم انسانی

۱۲- مسعود تقوایی از دانشگاه اصفهان با سهم ۰٫۰۹ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۱۳- عباس ابوالقاسمی از دانشگاه محقق اردبیلی با سهم ۰٫۰۹ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۱۴- عبدالرضا رکن الدین افتخاری از دانشگاه تربیت مدرس با سهم ۰٫۰۹ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۱۵- مهناز مهرابی زاده هنرمند از دانشگاه شهید چمران اهواز با سهم ۰٫۰۹ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۱۶- علی اصغر پورعزت از دانشگاه تهران با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۱۷- احمد جعفری صمیمی از دانشگاه مازندران با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۱۸- اکبر کمیجانی از دانشگاه تهران با سهم ۰٫۰۸ از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۱۹- مریم فاتحی زاده از دانشگاه اصفهان با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۲۰- محمدرضا عابدی از دانشگاه اصفهان با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۲۱- رضا اکبریان از دانشگاه تربیت مدرس با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۲۲- عبدلله شفیع آبادی از دانشگاه علامه طباطبائی با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۲۳- فریدون رهنمای رودپشتی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۲۴- باقر غباری بناب از دانشگاه تهران با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۲۵- محمود گودرزی از دانشگاه تهران با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۲۶- غلامعلی افروز از دانشگاه تهران با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۲۷- کاظم رسول زاده طباطبایی از دانشگاه تربیت مدرس با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۲۸- مهدی الوانی از دانشگاه علامه طباطبایی با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۲۹- سیمین حسینیان از دانشگاه الزهرا با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

۳۰- علی فتحی آشتیانی از دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) با سهم ۰٫۰۸ درصد از کل تولیدات علوم انسانی کشور

گرین پروژه در خدمت دانشجویان عزیز با قیمت های توافقی است

همه چیز درباره فرضیه تحقیق

فرضیه تحقیق کجا و چگونه: نکات کلیدی پیرامون چرایی و چگونگی استفاده از فرضیه تحقیق

اسیا فرضیه (پاسخی ارتجالی که محقق آگاه و مجرب در پاسخ به پرسش تحقیق ارائه می‌کند) برای همۀ تحقیقات لازم است؟ این پرسشی است که پاسخ به آن برای آشنایی با ویژگی‌ها و عناصر «تحقیق علمی» ضرور است. روش‌شناسان تحقیق در مواضع مختلف و در جای‌جای مباحث خود اشارات و تصریحاتی دارند که نشان می‌دهد فرضیه برای همه انواع تحقیق نیست، و اساساً ارائه آن در بعضی موارد امکان ندارد. نوشته حاضر می‌کوشد با اتکا به منابع دست اول در «روش تحقیق» مستنداتی برای نکته مزبور جمع‌آوری کند و تفاوت بین انواع مختلف تحقیق را نشان دهد. محققان تحقیقات توصیفی و اکتشافی را متفاوت با تحقیقات تبیینی می‌دانند و تنها در تحقیقات تبیینی پای فرضیه را باز می‌کنند. آنان معتقدند که در تحقیقات توصیفی نیازی به فرضیه نداریم؛ چنان‌که در تحقیقات اکتشافی فرضیه‌پردازی ممکن نیست.

یکی از عناصر بنیادین تحقیق «فرضیه» است که محقق در آغاز فعالیت پژوهشی خود با آن روبه‌رو می‌شود. محقق پس از طرح مسئله، و پیش از آنکه به پاسخ مستند و مستدل خود بپردازد، به بیانی موقت و حدسی نیاز دارد تا مسیر پژوهش و فعالیت‌های علمی خود را جهت و سامان دهد. همچنین برگزیدن فرضیه مناسب، از توانایی و شایستگی پژوهشگر برای تحقیق حکایت دارد. کیفیت و سطح مطلوبیت فرضیه وابسته به مطالعات و اطلاعات بسنده در زمینه تحقیق است. اساساً اگر محقق شرایط لازم برای کار علمی در حوزه مربوط را دارا باشد، فرضیه‌پردازی در باب مسئله تحقیق امری طبیعی و گریزناپذیر است.

با این همه، پرسش از مواردی که فرضیه ضرورت دارد، به‌منزله بحثی جدی مطرح است. در سامان دادن به امور تحقیق و پایان‌نامه‌ها نیز با این چالش روبه‌روییم که کجا فرضیه لازم است و کجا لازم نیست. آنچه در عمل شاهدیم این است که در بسیاری از فرم‌های مربوط به طرح تحقیق از محقق خواسته‌ شده که فرضیه یا فرضیه‌های خود را بیان کند؛ به‌گونه‌ای که اگر این کار صورت نگیرد، نقصی برای تحقیق به‌شمار می‌آید و طرح بازگشت داده می‌شود.

این در حالی است که به نظر می‌رسد «فرضیه» برای همه تحقیقات لازم نیست و در بعضی موارد باید به پرسش تحقیق بسنده کرد. نوشتار حاضر می‌کوشد با رجوع به منابع روش‌شناسی و مرور آنها پاسخ پرسش مزبور را ردیابی کند. روش انجام این تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است که در آن دیدگاه‌های روش‌شناسان تحلیل خواهد شد. این کوشش سرانجام به این جمع‌بندی نایل می‌شود که فرضیه (پاسخی که محقق ارتجالاً، و تنها با تکیه بر دانش و تجارب خود، درباره نوع رابطه بین متغیرها یا تبیین آنها ارائه می‌کند) در مواردی نه تنها ضرور است، به‌گونه طبیعی در ذهن محقق وجود دارد؛ و در مواردی نه‌تنها لازم نیست، اساساً تصور یا فرض صحت ندارد.

به عبارتی دیگر:۱- در تحقیقاتی که برای کشف روابط بین پدیده‌ها یا تبیین و علت‌یابی پدیده‌هاست فرضیه لازم است؛ البته به این شرط که مسئله از پیشینه مطالعاتی و ادبیات تحقیق برخوردار باشد. به عبارت دیگر، تحقیقات اکتشافی فرضیه‌بردار نیست و امکان ارائه فرضیه منتفی است؛ ۲- در تحقیقات توصیفی، هرچند می‌توان فرضیه داد، لیکن نیازی به این کار نیست. برای توضیح بیشتر دست‌کم سه نکته باید روشن شود: مفهوم فرضیه، کارکرد یا سودمندی فرضیه، و منبع استخراج فرضیه. در اینجا هریک را به‌اختصار توضیح می‌دهیم:

الف) مفهوم فرضیه

روش‌شناسان بر چند مؤلفه در تعریف فرضیه تأکید می‌ورزند. نخستین چیزی که در تعریف فرضیه به‌چشم می‌خورد، تبیینی است ارتجالی که شخص محقق درباره نوع روابط بین دو متغیر ابراز می‌کند. در اینجا چند مورد از تعاریف یادشده را بیان می‌کنیم:

۱- «فرضیه حدسی است عالمانه درباره ارتباط میان دو متغیر یا بیشتر»؛(۱)

۲- «فرضیه بیان فرضی رابطه بین دو یا چند متغیر است. فرضیه‌ها همیشه به صورت جمله خبری هستند و متغیرها را به صورت کلی یا اختصاصی به متغیرهای دیگر مربوط می‌سازند»؛(۲)

۳- «فرضیه پاسخی غیرقطعی به مسئله پژوهشی است که بیان‌کننده شکلی از رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته است»؛(۳)

۴- «فرضیه می‌تواند به‌منزله رابطه‌ای فرضی بین دو یا چند متغیر تعریف شود که در قالب عبارات قابل آزمون مطرح شده‌اند»؛(۴)

۵- «فرضیه یک بیان مبتنی بر حدس یا پیشنهاد موقتی درباره روابط بین دو متغیر است. پژوهشگر پس از بررسی پیشینه پژوهشی، درباره روابط بین متغیرها یا سازه‌های مشخص حدس می‌زند»؛(۵)

۶- «فرضیه بیان ساده انتظارات محقق نسبت به رابطه بین متغیرهای موجود در مسئله است…».(۶)

نکته‌ای که از همین چند جمله آشکار می‌شود آن است که هرگاه محقق درصدد حل مسئله‌ای از نوع رابطه میان دو یا چند متغیر است، فرضیه به‌کار می‌آید؛ اما در مواردی که کاری به رابطه میان متغیرها نداریم، بلکه تنها برای کشف وضعیت یک متغیر جست‌وجو و کاوش می‌کنیم، فرضیه ضرور نیست. برای مثال، اگر محققی بخواهد جمعیتی را سرشماری کند، نیازی به ارائه فرضیه نیست. کافی است پرسش را طرح کند و برای پاسخ آن وارد صحنه عمل شود.

در این مورد فرقی بین تحقیقات تجربی و نظری نیست. در تحقیقات نظری، و به قولی کتابخانه‌ای نیز می‌توان سراغ فرضیه را گرفت؛ با شرطی که ذکرش رفت. اگر بناست علت شکست مسلمین در جنگ احد را کشف کنیم، بی‌تردید بدون فرضیه نیستیم؛ یا اگر مفسری بخواهد دیدگاه قرآن در باب علل و عوامل شکست و انحطاط جوامع را ارزیابی کند حتماً فرضیه دارد؛ اما هرگاه مفسری بخواهد ارزش و جایگاه معنوی پیامبران از نگاه قرآن را مطالعه کند یا مراد خداوند از یک واژه (مثلاً صعید) را به دست آورد، نمی‌توان و نباید انتظار فرضیه را داشت.

همچنین اگر مورخ بخواهد در باب نام‌ها و ویژگی‌های افراد در تاریخ پژوهش کند و هر وقت مایل باشد دیدگاهی ویژه را در تاریخ رصد کند، نیازی به فرضیه ندارد. در چنین مواردی به طرح پرسش و سپس پیگیری پاسخ آن بسنده می‌شود. این بدان جهت است که در چنین مواردی مسیر واحد مشخصی برای پاسخ دادن به مسئله هست و پیگیری آن در یک مسیر واحد کافی است. به عبارت دیگر ضرورت فرضیه و عدم آن در تحقیقات به نوع مسئله بستگی دارد، نه به روش تحقیق.

افزون بر تعاریف که با صراحت تمام موارد نیاز به فرضیه را معین می‌سازند، شواهد موجود نیز حکایت از آن دارند که فرضیه از مسائل مربوط به روابط بین پدیده‌ها فراتر نمی‌رود. در اینجا به بیان چند مورد از شواهد می‌پردازیم:

۱- در ویژگی‌های فرضیه گفته‌اند باید اختصاصی یا ویژه باشد. توضیح اینکه فرضیه نمی‌تواند به کلیت برگزار شود و مثلاً بگوییم X با Y رابطه دارد؛ بلکه باید بیان شود که این رابطه مثبت یا منفی است و اینکه این رابطه در چه شرایط ویژه‌ای مشاهده می‌شود.۷ بنیان فرضیه در بیان رابطه میان دو متغیر است و آنچه فرضیه را فرضیه می‌کند نوع رابطه است؛ اما اینکه فرضیه‌ای از اساس به رابطه نپردازد، با فرض و تعریفی که از فرضیه ارائه می‌کنند سازگار نیست؛

۲- مثال‌هایی که برای فرضیه می‌آورند نیز ادعای مزبور را تأیید می‌کند. فرانکفورد در کتاب خود مسئله را چنین تعریف کرده که مسائل عبارت‌اند از پرسش‌هایی دربارۀ روابط بین متغیرها۸ و فرضیه پاسخ غیرقطعی به چنین مسائلی است. با این تعریف پیداست مواردی از مسئله که از روابط بین متغیرها سخن و پرسش ندارند فرضیه‌بردار نیستند.

روش‌شناسان چنین مثال زده‌اند:علت تورم چیست؟آیا هماهنگی عناصر مختلف مدرسه سبب ارتقای اهداف تحصیلی می‌شود؟

عوامل تعیین‌کنندۀ شهرنشینی چیست؟شایسته است چند نمونه از فرضیات را که دو تن از جامعه‌شناسان (گیبز و مارتین) درباره علل شهرنشینی ایراد کرده‌اند، بیان کنیم:اندازه و شدت شهرنشینی در جامعه به‌طور مستقیم با توزیع مواد مصرفی فرق می‌کند؛اندازه و شدت شهرنشینی در جامعه به‌طور مستقیم با تقسیم کار فرق می‌کند؛اندازه و شدت شهرنشینی در جامعه به‌طور مستقیم با توسعه دانش فنی فرق می‌کند؛(۹)

۳- بعضی نویسندگان ویژگی‌هایی را برای یک فرضیه خوب شمرده‌اند که دقت در مفاد آنها نیز برای اثبات مدعای این مقاله (و به عبارتی، فرضیه ما) سودمند است. دانالد آری در کتاب خود چهار ویژگی را برمی‌شمارد. شرط اول و دوم عبارت‌اند از «برخورداری از قدرت تبیین» و «بیان رابطه بین متغیرها».(۱۰) چنان‌که مشاهده می‌شود در این دو مورد بر شرط رابطه و اینکه فرضیه منحصراً در موقعیت‌های رابطه میان دو متغیر مطرح می‌شود، تصریح شده است.

همچنین کرلینجر در این زمینه دو ملاک برای فرضیه خوب برشمرده است: الف) بیان‌هایی درباره روابط بین متغیرها باشد؛ ب) به‌گونه‌ای روشن به آزمون‌پذیری روابط بیان‌شده دلالت داشته باشد. بنابراین فرضیه دربردارنده دو یا چند متغیر است که یا بالفعل می‌توان آنها را اندازه‌گیری کرد و یا قابلیت اندازه‌گیری دارند و چگونگی رابطه متغیرها را مشخص می‌کنند؛(۱۱)

۴- بیان فرضیه از سه حالت بیرون نیست: الف) مطالعه اثر متغیرها بر یکدیگر؛ ب) مطالعه رابطه بین متغیرها؛ ج) مطالعه تفاوت بین متغیرها؛(۱۲) اما حالتی که در آن تنها توصیف صورت بگیرد نداریم.

ب) کارکرد فرضیه

یکی از مزایای فرضیه این است که به محقق می‌گوید چه کار باید انجام دهد.(۱۳) دانالد آری در توجیه اینکه چرا فرضیه باید پیش از گردآوری داده‌ها ساخته شود دو دلیل بیان کرده است. وی در دلیل دوم می‌گوید:فرضیه به گردآوری داده‌ها جهت می‌دهد. فرضیه به ما می‌گوید چه شیوه‌ای را در پیش بگیریم و چه داده‌هایی را گردآوری کنیم. بنابراین می‌تواند به مقدار زیادی از اتلاف وقت و تلاش محقق جلوگیری کند.(۱۴)

به عبارت دیگر فرضیه به مثابه یک دستورالعمل اجرایی محقق را از دوراهی و حیرت به‌درآورده، به او می‌گوید هم‌اکنون تحقیق را از کدام مسیر ادامه دهد. فرضیه با چنین حیثیتی، از آن جهت لازم است که وقتی محقق به دنبال علت یک پدیده یا رویداد است، هم‌زمان دو یا چند احتمال در کار است و هریک از این احتمالات اقتضای ویژه خود را دارند و اطلاعاتی معین را می‌طلبند. آنچه به محقق کمک می‌کند تا در مسیری مشخص حرکت، و اطلاعاتی منسجم را دست‌وپا کند فرضیه است. مسئله را با مثالی ساده توضیح می‌دهیم.

فرض کنیم چراغ مطالعه روشن نمی‌شود. چه چیزی عامل آن است؟ لامپ سوخته است؟ کلید خراب است؟ کنتور منزل خراب است؟ برق محل رفته است؟ این حدس‌ها را می‌توان با تعویض لامپ، کلید، بررسی کنتور و برق شهر آزمود؛ اما آیا محقق همه این فروض را هم‌زمان می‌سنجد؟ مسلماً نه؛ بلکه از آغاز احتمالی را می‌آزماید که احتمال بیشتری دارد. اصطلاحاً به همین مورد که محقق بیشتر احتمالش را می‌دهد، «فرضیه» گفته می‌شود. اگر فرضیه با شواهد تأیید شد، به‌منزله پاسخ مسئله اعلام می‌شود؛ وگرنه محقق به سراغ احتمال دوم می‌رود؛ یعنی فرضیه دوم مطرح می‌شود و همین‌طور….

همان‌گونه که مشاهده می‌شود مهم‌ترین کارکرد فرضیه، نجات دادن محقق از حیرت و سرگردانی در تحقیق و تعیین مسیر مشخص از میان چند گزینه است.(۱۵) مسیر و داده‌های تحقیق در صورتی گمراه‌کننده و نیازمند گزینش مسیرند که یک حالت دوراهی احساس شود و برای برگزیدن مسیر نیازمند راهنما باشیم. در چنین مواردی فرضیه نقش راهنما را دارد؛ اما در جایی که تحقیق مسیری واحد و مشخص دارد و از دوراهی بر سر راه محقق خبری نیست، نیازی به راهنما و فرضیه نداریم. دانالد آری در صفحه ۶۰۳ و ۶۰۴ کتاب خود به همین امر اشاره می‌کند و می‌گوید در تحقیقات پیمایشی، مسئله به صورت پرسش طرح می‌شود.

مثال وی این مسئله است: «چه درصدی از معلمان در ایالت آیووا در استخدام رسمی هستند؟». همچنین وی فرضیه تحقیق را در چارچوب لازم نگاه می‌دارد و از گستردگی بیش‌ازحد آن جلوگیری می‌کند. محققان از نحوه بیان فرضیه است که حدس می‌زنند روش تحقیق سودمند، نمونه مورد استفاده و حتی نوع آزمون آماری مفید برای تحقیق چیست.

برای نمونه، اگر چنین فرضیه‌ای داشته باشیم: «در کلاس اول، پیشرفت تحصیلی کودکان دارای محرومیت فرهنگی که آموزش پیش‌دبستانی را گذرانده‌اند، نسبت به کودکانی که محرومیت فرهنگی دارند، اما آموزش پیش‌دبستانی را ندیده‌اند، بیشتر است»، باید از روش تحقیق علی ـ مقایسه‌ای استفاده، و اطلاعات آماری را با استفاده از روش‌های معنادار آماری، همانند آزمون t و تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل کنیم.

ج) منبع تدوین فرضیه

روش‌شناسان می‌گویند محقق فرضیه را با استفاده از تجربیات شخصی خود و یا با اتکا بر نظریات موجود صادر می‌کند: «فرضیه‌ها در نشست‌های بی‌هدف دانشجویان، گفت‌و‌گوها، بحث‌های میان دانشجویان و از مشاهده‌ها و تأمل‌های تصادفی و اتفاقی درباره زندگی و البته از نظریه ناشی می‌شود».(۱۶) پژوهشگران با بررسی نوشته‌ها و پیشینه‌های پژوهشی و با توجه به کارهایی که در مطالعات پیشین صورت گرفته، حدس می‌زنند و مسئله را حل می‌کنند.(۱۷)

چنین است که فرضیه پاسخی است متکی بر مطالعاتی که تاکنون انجام شده‌اند. هرچه محقق در برقراری ارتباط مزبور موفق‌تر باشد، فرضیه‌ای که می‌دهد دقیق‌تر است. فرضیه‌نمایی که بی‌حساب و بدون سابقه علمی بر زبان آید، اساساً فرضیه نیست تا بدان اعتنایی شود و به دنبالش تحقیقی راه بیفتد. بهتر آن است که چنین بیاناتی را تیری در تاریکی بنامیم.

بنابراین در تحقیقات اکتشافی نیز ارائه فرضیه ممکن نیست؛ چراکه این پژوهش‌ها پیشینه‌ای ندارند تا با اتکا به آن پاسخی به مسئله بدهیم. دانالد آری در بخش «فرضیه» کتاب خود تصریح می‌کند که تحقیقات اکتشافی نیازی به فرضیه ندارند:

اگرچه صاحب‌نظران استفاده از فرضیه را توصیه می‌کنند و همان‌طور که خواهیم دید فرضیه در خدمت مقاصد متعدد و مهمی است، اما وجود آن در همه مطالعات تحقیقی کاملاً ضروری نیست. فرضیات در فرایند تحقیق یک ابزار هستند، اما به‌خودی‌خود هدف نیستند. بررسی‌ها اغلب در حیطه‌ای صورت می‌گیرند که مجموعه کوچکی از اطلاعات پس‌زمینه‌ای در آن مورد وجود داشته باشد.

اگر محقق نسبت به حوزه مسئله مورد نظر یا متغیرهای اصلی که در یک پدیده مؤثر هستند، یا محیطی که متغیرها در آن بروز می‌کنند بینشی نداشته باشد، آن وقت است که تبیین یک فرضیه بامعنا برای او بسیار دشوار خواهد بود. برای مثال، پیمایش‌هایی که سعی در توضیح ویژگی‌های پدیده‌ای خاص دارند، یا در پی تعیین نگرش‌ها و عقاید گروه‌ها هستند، اغلب کار تحقیق را بدون فرضیه دنبال می‌کنند. در این مرحله، داده‌های تجربی که بر طبق آن فرضیاتی را بتوان بیان کرد هنوز در دسترس محقق نیست. در چنین بررسی‌هایی بیان مسئله تحقیق کافی است.(۱۸)

نتیجه‌گیری

تعاریف مختلف که روش‌شناسان تحقیق از فرضیه ارائه کرده‌اند و کاربردهای متفاوت که برای فرضیه در نظر دارند نشان می‌دهد که ارائه فرضیه برای همه تحقیقات ضرورت ندارد. چنانکه در بعضی موارد ممکن نیست و شناخت انواع تحقیقات و مواردی که بیان فرضیه در آنها لازم است امر تحقیق را به کمال و عاری از عیب می‌کند.

پس از آنکه پرسش‌های تحقیق مشخص شدند، در صورتی به تدوین فرضیه می‌پردازیم که از وجود دو شرط در تحقیق مطمئن شویم: اول اینکه تحقیق اکتشافی نبوده، از پیشینه‌ای برخوردار است و دوم آنکه پرسش تحقیق درباره رابطه (به‌ویژه رابطه علی ـ معلولی) دو یا چند متغیر است. هرجا این دو شرط محقق نباشند، به طرح پرسش‌های تحقیق بسنده می‌شود. این دو شرط از توجه به تعریف، فلسفه وجودی و کاربرد فرضیه ناشی می‌شوند.(۱۹)

پی‌نوشت‌ها:

۱- فردیک نیکلز کرلینجر، مبانی پژوهش در علوم رفتاری، ترجمه حسن پاشاشریفی و جعفر نجفی زند، ج۱، ص۹۹٫

۲- همان، ص۴۴٫

۳- چاوا فرانکفورد و دیوید نچمیاس، روش‌های پژوهش در علوم اجتماعی، ترجمه فاضل لاریجانی و رضا فاضلی، ص۹۲٫

۴- حسن دانایی‌فرد و همکاران، روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت، ص۱۴۶٫

۵- حیدرعلی هومن، شناخت روش علمی در علوم رفتاری، ص۲۵٫

۶- دانالد آری و همکاران، روش تحقیق در تعلیم و تربیت، ترجمه وازگن سرکیسیان و همکاران، ص۱۲۴٫

۷- چاوا فرانکفورد و دیوید نچمیاس، همان، ص ۹۴٫

۸- همان، ص ۹۵٫

۹- همان، ص۹۶٫

۱۰- دانالد آری و همکاران، همان، ص۱۳۲٫

۱۱- همان.

۱۲- رمضان حسن‌زاده، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، ص۵۹٫

۱۳- همان، ۴۷٫

۱۴- دانالد آری و همکاران، همان، ص۱۲۵٫

۱۵- برای اطلاع از کارکردهای بیشتر ر.ک: سیدحسین شرف‌الدین و محمود رجبی، «مروری بر ویژگی‌های فرضیه و نقش آن در مطالعات تجربی»، معرفت فلسفی، ش۲۶، ص۱۷۱ـ۱۷۳٫

۱۶- دین جان چمپیون، روش تحقیق در عدالت کیفری و جرم‌شناسی، ج۲، ص۷۰۴٫

۱۷- حیدرعلی هومن، همان، ص۲۵٫

۱۸- دانالد آری و همکاران، همان، ص ۱۲۵؛ برای اطلاعات بیشتر ر.ک: همان، ص ۱۲۷ـ۱۳۲٫

۱۹- در بعضی منابع از فرضیه‌های یک‌متغیری نیز سخن به میان آمده است. چمپیون می‌گوید: فرضیه‌های تک‌متغیری یا فرضیه‌های برآورد نقطه‌ای به ارزش‌های جمعیتی مانند میانگین سنی جامعه اشاره دارد. برای مثال، این فرضیه که «میانگین سنی جمعیت زندان‌ها در حال افزایش است» یک فرضیه تک‌متغیری است. در نگاه اول در این فرضیه خبری از دو متغیر و رابطه میان آنها نیست. اما با دقت در مفاد و متغیرهای درگیر در این فرضیه به‌خوبی معلوم می‌شود که علاوه بر میانگین فعلی جامعه، میانگین سابق نیز در مد نظر محقق است. وی بین این دو مقدار به مقایسه پرداخته است (دین جان چمپیون، همان، ص۷۰۸).

 

استیو جابز

نکاتی جالب درباره زندگی استیو جابز

۱- طبیعت در مقابل تربیت

جابز خواهری به نام مونا سیمپسون داشت اما از این موضوع تا رسیدن به بزرگسالی بی‌خبر بود. مونا سیمپسون یکی از رمان نویس‌های مشهور در اواخر دهه هشتاد قرن بیستم بود. نخستین رمان او یعنی هیچ‌جا به‌جز اینجا، راجع به روابط اش با والدینش بود که به‌طور طعنه‌آمیزی راجع به والدین استیو جابز بود. از زمانی‌که استیو جابز به فرزندخواندگی پذیرفته شد، او و خواهرش از این مسأله تا سال‌های ۱۹۹۰ بی‌خبر بودند، تا این‌که استیو در صدد پیدا کردن خواهرش برآمد. این موضوع، تا حدی بحث طبیعت در مقابل تربیت را مطرح می‌کند. دو بچه، بدون آگاهی از این‌که خواهر و برادر هم هستند، دارای حس واحد زندگی بر روی این سیاره بوده و تبدیل به دو تن از افراد موفق دنیا البته با تلاش بسیار می‌شوند.

۲- نام پدر او عبدالفتاح جندلی بود

اگر درباره پدر استیو جابز از کسی سوال می‌کردید، احتمال این‌که حدس بزند پدر واقعی او یک مسلمان اهل سوریه بود، بسیار اندک بود. والدین او دو دانشجوی تحصیلات تکمیلی بودند که احتمالاً هیچ‌وقت فکرش را نمی‌کردند یک بچه به دنیا بیاورند و آن را به فرزند خواندگی بدهند و چند سال بعد دختر دیگری به دنیا بیاورند. یکی از شرایطی که والدین واقعی جابز داشتند این بود که او توسط دو فرد دارای تحصیلات دانشگاهی به فرزندخواندگی پذیرفته شود. اما زوجی که او را به فرزندخواندگی پذیرفتند در ابتدا دروغ گفتند و مشخص شد که دارای تحصیلات  دانشگاهی نیستند و معامله زمانی انجام شد که آن‌ها قول دادند استیو را به دانشگاه بفرستند. قولی که به آن عمل نکردند. و علی‌رغم این‌همه دروغ و قول عمل‌نشده، سرانجام او به دانشگاه رفت (هر چند بعدها دانشگاه را ترک نمود).

۳- استیو جابز یک گیاه‌خوار و ماهی‌خوار بود

به‌عبارت دیگر، او از بین گوشت‌ها، تنها گوشت ماهی می‌خورد و همۀ غذاها را همراه با سبزیجات مصرف می‌کرد (از جمله تخم مرغ و لبنیات). در مقام مقایسه، افرادی که ماهی خوار هستند و به‌طور منظم در وعده‌های غذایی‌شان ماهی و سبزیجات دارند، ۳۴ درصد کم‌تر دچار مرگ ناشی از بیماری قلبی می‌شوند. و اگر گیاه‌خواران را با گوشت‌خواران مقایسه کنید، شانس مرگ ناشی از بیماری قلبی ۲۰درصد کم‌تر است. به‌نظر می‌رسد که اولین بار این عادت غذایی در کالیفرنیا مشاهده شد.

۴- عدم کمک استیو جابز به مؤسسات خیریه

هنگامی‌که جابز مدیر عامل شرکت اپل شد، همه برنامه‌های بشردوستانه شرکت اپل را متوقف کرد. او گفت «صبر کنید تا ما سودآور شویم». هم‌اکنون آن‌ها سودآور و صاحب ۴۰ میلیارد دلار هستند و هنوز هم در برنامه‌های بشردوستانه مشارکت ندارند. البته باید به این قضیه از رویکردی دیگر نگاه کنید. استیو جابز خیرترین مرد روی این سیاره بود. به‌جای تمرکز بر مبارزه با حشرات در آفریقا (که بیل گیتس در حال حاضر این کار را می‌کند)، جابز انرژی‌اش را با همۀ اختراعات خود، صرف ارتقای کیفیت زندگی می‌نمود. به اکوسیستم آی‌پد، مک، آیفون و دیزنی، نگاهی بیاندازید و از خود بپرسید که چگونه بسیاری از زندگی‌ها به‌طور مستقیم (چرا که استخدام شرکت اپل شده‌اند) یا غیرمستقیم (چرا که از محصولات این شرکت‌ها برای ارتقای کیفیت زندگی‌شان بهره می‌برند) از این شرکت‌ها منتفع شده‌اند.

۵- دروغ استیو جابز به وزنیاک

وقتی جابز و وزنیاک بازی برک آوت را برای آتاری ساختند، قرار بود که درآمد حاصل از آن به‌صورت پنجاه پنجاه بین‌شان تقسیم شود. آتاری ۵۰۰۰ دلار برای جابز سود داشت. در حالی‌که جابز به وزنیاک گفته بود که سود حاصله ۷۰۰ دلار بوده است و از این رو ۳۵۰ دلار عاید وزنیاک شد. به هر حال این خطاها از جوانان سر می‌زند. اگر کسی را می‌شناسید که از زمان تولدش صادق بوده به من نشان دهید تا من به شما یک دروغگو نشان دهم!

۶- استیو جابز پیرو مکت ذن بودائیسم بود

او حتی به یک صومعه پیوست و در مقام یک راهب ظاهر شد. یک راهب ذن، او و همسرش را به عقد هم درآورد. از او نقل شده است که در مواجهه با سخت‌ترین اوقات زندگی‌ام تنها با بودن کنار یک گروه ذن احساس آرامش می‌کنم. در مقابله با یورش دردهای بدون توقف، ذهنم را که آماج حملات پی در پی هستند آرام می‌کنم. نکتۀ جالب راجع به ذن‌بودائیسم جابز این است که اکثر مردم فکر می‌کنند اعتقاد به بودائیسم و در عین حال قرار داشتن در بین ثروتمندترین افراد دنیا در تضاد با هم هستند زیرا بنای ذن‌بودائیسم بر عدم دلبستگی است. مگر این نیست که خود بودا، ثروت و خانواده‌اش را ترک نمود؟ اما پاسخ منفی است. پیروی از علائق و دنبال درآمد بودن عملی بهنجار است اما وابستگی شدید به آن‌ها اشتباه است و می‌توان بدون درآمد نیز شاد بود.

۷- انصراف از دانشگاه

بیل گیتس و مارک زاکربرگ دو فرد مشهوری بودند که از دانشگاه انصراف دادند. اما ظاهراً استیو جابز نیز یک ترم به دانشگاه رفت و پس از آن، دانشگاه را ترک نمود. پس می‌توان حدس زد که برنامه‌ریزی کامیپوترها، ساخت کامپیوترها، ایجاد اشتغال، ساختن فیلم و مدیریت مردم و غیره، لزوماً نیازمند رفتن به دانشگاه نیست.

اصول محتوایی در نگارش مقاله علمی

اصول محتوایی در نگارش مقاله علمی

پیش از این در آموزش‌های مربوط به مقاله نویسی با ساختار یک مقاله علمی آشنا شدید. اما باید بدانید که علاوه بر رعایت ساختار استاندارد مقاله نویسی که البته با توجه به هر مجله تفاوت‌های جزئی نیز با یکدیگر دارند، باید مقاله را از نظر محتوایی نیز درست نگارش نمایید.

یکی از مهم‌‏ترین ابعاد مقاله علمی، محتوای علمی و ارزشمندی کیفی آن است. مقاله باید یافته‌‏های مهمی را در دانش بشر گزارش نماید و دارای پیامی آشکار باشد؛ بنابراین پیش از تهیه مقاله، محقق باید از خود بپرسد که آیا مطالب او آن‌‏قدر مهم است که انتشار آن قابل توجیه باشد. آیا دیگران از آن بهره خواهند برد؟ و آیا نتایج پژوهش او، کار آن‌ها را تحت تأثیر قرار خواهد داد؟ در اینجا به چندین اصل مهم از اصول و معیارهای محتوایی پژوهش علمی اشاره می‏‌گردد که توجه به آنها قبل از تهیه مقاله به ارتقای کیفیت آن کمک می‌‏نماید.

اصول محتوایی در نگارش مقاله علمی

فرایند تفکر: تفکر، تلاش برای معلوم کردن مجهول با استفاده از علوم موجود است. بنابراین اساسی‌‏ترین محور محتوایی یک پژوهش علمی، آن است که مجهولی را روشن نماید. بر این اساس، هر پژوهش علمی در پی پاسخ دادن به پرسش‌‏هایی است که تاکنون برای مخاطبان کشف نشده است. از این رو پژوهش علمی همیشه با طرح یک یا چند سئوال آغاز می‌‏شود که محقق در صدد پاسخگویی به آن‌هاست.

منطقی بودن: منطق که راه درست اندیشیدن (تصور) و صحیح استدلال آوردن (تصدیق) را می‌‏آموزاند، ابزار ضروری یک مقاله علمی است و محقق باید شایستگی لازم را در استدلال آوردن، تحلیل محتوا و نتیجه‏‌گیری داشته باشد. قواعد تعریف، طبقه‏‌بندی، استنباط‏‌های قیاسی و استقرایی، روش‌‏های مختلف نمونه‌‏برداری و غیره همه از ویژگی‏‌های منطقی یک مقاله علمی است که محقق باید به آن‌ها توجه داشته باشد.

انسجام داشتن و نظام‏‌دار بودن: مرتبط بودن اجزای مختلف مقاله با همدیگر، همچنین متناسب بودن آن‌ها با عنوان مقاله و ارتباط عناوین فرعی با همدیگر، از جمله مواردی است که به تحقیق، یکپارچگی و انسجام می‏‌بخشد. بر این اساس، محقق باید عناوین فرعی مقاله خود را با نظمی منطقی از یکدیگر مجزا کرده، ارتباط بخش‌‏ها را مشخص نماید.

تراکمی بودن: از آنجا که هدف پژوهش پاسخ به سئوال‌هایی است که تا آن زمان دست کم از نظر محقق، پاسخی منطقی برای آن وجود نداشته است، هر پژوهش علمی باید از یک سو به منظور کشف دانش جدید، و از سوی دیگر، برای تکمیل دانش، صورت پذیرد. بنابراین هدف اصلی یک مقاله، کشف یا تکمیل دانش بشری است، نه تکرار دوباره آن با عبارات مختلف.

تناسب موضوع با نیازهای فعلی جامعه علمی: هر پژوهش علمی باید نیازهای اساسی جامعه علمی خود را در نظر گرفته، در صدد حل آن مسایل برآید؛ بنابراین از طرح موضوعاتی که از اولویت تحقیقی برخوردار نیستند و جامعه علمی، بدان‌ها نیاز ندارد، باید احتراز نمود.

خلاقیت و نوآوری: هر تحقیق علمی زمانی می‌‏تواند در ارتقای سطح دانش، موفق و موثر باشد که از فکری بدیع و خلّاق برخوردار باشد. مقالاتی که به جمع آوری صِرف بسنده می‏‌کنند، نمی‌‏توانند سهم عمده‌ای در پیشرفت دانش بشری داشته باشند.

توضیح مطلب در حد ضرورت: از جمله مواردی که محقق در گزارش نویسی پژوهش خود (مقاله) باید بدان توجه کند، پرهیز از حاشیه‏‌روی و زیاده‌‏گویی افراطی است؛ هم‌چنان که خلاصه‏‌گویی نباید به حدی باشد که به ابهام و ایهام منجر شود؛ بر این اساس محقق باید به حدی مطالب را تبیین کند که مقصود وی برای خواننده، روشن شود.

متناسب بودن با نظریه‌‏ها: هر رشته علمی، متشکل از نظریه‌‏ها و قوانینی است که مورد اتفاق صاحب‌نظران آن فن است. یافته‏‌های به دست آمده در تحقیقات میدانی یا توصیفی نباید با قوانین کلی آن رشته تخصصی منافات داشته باشد.

اجتناب از کلی گویی: هدف نهایی علم، صورت‌بندی یک «نظریه» و «تبیین کردن» یکی از اصول مهم نظریه است. از این رو محقق باید بتواند مباحث علمی خود را به روشنی توضیح دهد و با زبان گویا آن را تبیین و از کلی گویی اجتناب نماید.

گزارش روش‏ شناسی تحقیق: تحقیق فرایندی است که از طریق آن می‌‏توان درباره ناشناخته‏‌ها به جست و جو پرداخت و از آن، شناخت لازم را کسب کرد. در این فرایند چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آن‌ها به یافته‌‏ها «روش‏‌شناسی» نامیده می‏‌شود. این سئوال که چگونه داده‏‌ها باید گردآوری شود و مورد تفسیر قرار گیرد، به طوری که ابهام حاصل از آن‌ها به حداقل ممکن کاهش یابد؟ از موارد مهم تحقیق علمی است. یک تحقیق علمی زمانی می‌‏تواند مطالب خود را به اثبات برساند که از روش گردآوری مناسبی برخوردار، و آن روش‏‌ها در مقاله به خوبی بیان شده باشد.

ساخت پاورپوینت دانشجویی

برای سفارش ساخت پاورپوینت درسی،کلاسی،سمینار ،دفاع،همایشی،و....به ای دی ما در تلگرام پیغام دهید 

برای درخواست سفارشهای خود بر روی ای دی تلگرام زیر کلیک نمایید. 

@projenr

انجام خدمات دانشجویی در ترم جدید بهمن ماه

گرین پروژه در شروع ترم جدید (بهمن ماه) با تخفیفات دانشجویی آماده خدمت رسانی در زمینه های :

پایان نامه، پروپوزال، پروژه ،تحقیق ،پاورپوینت،تایپ،ترجمه و...

دارد .

همگی خدمات با بهترین کیفیت ،تحویل سریع، هزینه توافقی می باشد 

کافی است رشته خود نوع پروزه و زمان تحویل را در ای دی ما در تلگرام پیغام دهید تا بهترین متخصصان در رشته های مختلف شروع به انجام کار نمایند 

برای درخواست سفارشهای خود بر روی ای دی تلگرام زیر کلیک نمایید. 

@projenr

تایپ فوری در این.مکان

تمامی سفارشات جهت تایپ ،تایپ فوری، در این مکان صورت میگیرد 

تسویه در پایان کار 

تحویل سریع

کیفیت برتر

هزینه.توافقی

برای درخواست سفارشهای خود بر روی ای دی تلگرام زیر کلیک نمایید. 

@projenr